Samouczek ZWCAD

Słowo wstępne do samouczka

Programy wspomagające projektowanie CAD są dzisiaj nieodłącznym narzędziem pracy inżynierów, projektantów, architektów – jednym słowem ludzi którzy na co dzień zajmują się tworzeniem dokumentacji technicznej.

Jednym z takich programów, dostępnych w języku polskim, jest ZWCAD firmy ZWSOFT. Mnogość dostępnych narzędzi sprawia, iż projektowanie w nim ograniczone jest wyłącznie wyobraźnią twórców i możliwościami technologicznymi wykonawców. Niestety jest jeden „kamyczek w ogródku” wszystkich programów wspomagających projektowanie – każdy z nich jest tylko tak dobry jak obsługujący go człowiek. Innymi słowy bardzo ułatwiają one proces tworzenia, ale nie zastąpią fachowej wiedzy popartej doświadczeniem.

Niniejszy podręcznik powstał z myślą o osobach dopiero rozpoczynających swoją przygodę z programami CAD-owskimi, stąd też znajduje się w nim dużo opisów w sposób możliwie najprostszy wyjaśniających kulisy pracy z programem. Wychodząc z założenia, że ma to być książka techniczna a nie powieść, owe opisy starałem się stworzyć tak, aby zawierały jak najwięcej treści i jak najmniej tekstu.

Ten rozdział wprowadza do rysowania w ZWCAD-zie. Zostały w nim omówione zagadnienia związane z uruchomienie programu, oraz podstawowymi ustawieniami zwiększającymi komfort pracy. Poruszona została także kwestia pliku startowego, warstw oraz przestrzeni modelu i papieru.

 

Po krótkim wprowadzeniu nadszedł czas na samodzielne rysowanie. Naszym zadaniem będzie stworzenie rysunku wykonawczego koła łańcuchowego jednorzędowego, a konkretnie jego rzutu głównego – rysunek poniżej.

 

Jak każda praca tak i rysowanie w ZWCAD-dzie powinno być zaplanowane i przemyślane, inaczej stracimy dużo czasu i energii na niepotrzebne kreślenie, przesuwanie, kopiowanie, odbijanie itp. operacje. Dlatego w pierwszej kolejności zawsze trzeba wiedzieć co chce się narysować, drugim etapem jest przemyślenie „jak to zrobić aby się nie narobić”. Oczywiście bez przesady z tym przemyślaniem, wystarczy zaledwie kilka, kilkanaście minut aby opracować wstępną koncepcję, reszta wyjdzie w trakcie pracy.

 

W poprzednim rozdziale rysowaliśmy rzut główny koła łańcuchowego jednorzędowego, teraz przyszła kolej na stworzenie jego przekroju, przy założeniu że będzie on poprowadzony przez całe koło wzdłuż pionowej osi symetrii – rysunek poniżej.

Wymiary są nieodłącznym elementem rysunku technicznego. Najczęściej spotyka się je, co jest zrozumiałe, na rysunkach wykonawczych, niemniej jednak nawet na rysunkach złożeniowych „czują” się doskonale informując np. o gabarytach urządzenia. Również dokumentacja techniczna elementów wykonywanych na maszynach CNC nie jest ich pozbawiona.

Polskie normy bogato opisują rodzaje wymiarów oraz zalecane sposoby ich umieszczania na rysunku. Celowo użyłem słowa „zalecane” gdyż tak bogaty temat jak wymiarowanie nie da się opisach na kilkunastu stronach normy, dlatego są tam ujęte tylko generalne wytyczne do stosowania, natomiast zasadą naczelną jest aby rysunek był czytelny. W swojej praktyce inżynierskiej kilka razy zdarzyło mi się postawić wymiar niezgodnie z wytycznymi w normie, ale były to zawsze sytuacje wyjątkowe, a co najważniejsze tak postawiony wymiar nie wpływał negatywnie na czytelność dokumentacji.

 

Znaki chropowatości powierzchni, podobnie jak wymiary, są nieodłącznym elementem rysunku technicznego informując o wymaganej, ze względu na właściwości użytkowe przedmiotu, chropowatości powierzchni. Ponieważ ściśle wiążą się z rodzajem obróbki, a ta z kolei z kosztami, należy bardzo starannie przemyśleć które powierzchnie wymagają obróbki (oraz jak dokładnej), a które mogą być jej pozbawione.

Oznaczenie dopuszczalnej chropowatości powierzchni składa się z jednego ze znaków chropowatości oraz z dodanej nad nim wartości liczbowej dopuszczalnej chropowatości podawanej w mikrometrach – parametry Ra oraz Rz. Parametr Ra jest uprzywilejowany i przeznaczony do stosowania w pierwszej kolejności.

6.1. WSTAWIANIE TOLERANCJI KSZTAŁTU

Tolerancje kształtu i położenia są, obok opisanych w poprzednich rozdziałach wymiarach i znakach chropowatości, kolejnym nieodłącznym elementem rysunku technicznego. Ich zadaniem jest informowanie o dopuszczalnym, ze względu na własności użytkowe przedmiotu, kształcie lub położeniu powierzchni (grupy powierzchni) względem określonej bazy. To dzięki nim technolog wie jak zaplanować obróbkę detalu by uzyskać wymaganą konstrukcyjnie płaskość powierzchni, bicie promieniowe, równoległość czy prostopadłość. Ponieważ, podobnie jak chropowatość powierzchni, są ściśle związane z kosztami należy rozważnie przemyśleć które powierzchnie ich wymagają, a które mogą być ich pozbawione.

Program ZWCAD dysponuje narzędziem do tworzenia znaków tolerancji kształtu i położenia. Znajdują się one w pasku narzędzi Wymiary.

 

W tym rozdziale przystąpimy do utworzenia rysunku technicznego, czyli określenia formatu, podziałki, wstawienia formatki rysunkowej itp. elementów składających się na rysunek wykonawczy koła łańcuchowego jednorzędowego. Obszarem naszego działania będzie przestrzeń papieru a nie, jak dotychczas, przestrzeń modelu. Przejście do przestrzeni papieru rozpoczniemy przy założeniu, że model koła jest ukończony – oczywiście nie jest to warunek niezbędny, jeżeli okaże się że coś trzeba poprawić lub dorysować zawsze istnieje możliwość powrotu do przestrzeni modelu i wykonanie odpowiednich poprawek.

 

W tym rozdziale zostaną omówione zagadnienia związane z drukowaniem, które jest swoistym podsumowaniem całego wysiłku włożonego w powstanie rysunku. To od rozmiaru papieru, podziałki, grubości linii itp. zależy czy rysunek po wydruku będzie czytelny czy też nie. Bo trzeba pamiętać, że dokumentacja techniczna zawsze trafia na warsztat w postaci papierowej i tam jest weryfikowana przez ludzi którzy na jej podstawie wykonują rzeczywiste detale. Jeżeli jest wykonana rzetelnie wszystko jest w porządku, w przeciwnym razie konstruktor może spodziewać się wielu telefonów z prośbą o wyjaśnienie niejasności – w tedy wszyscy tracą czas, nerwy i pieniądze na wyjaśnienia.